‘Beste millennial, zingeving doe je maar in je vrije tijd‘

Ze laat even een stilte vallen, kijkt mij een tikje meewarig in de ogen en zegt: ‘Guido, je hebt werk en je hebt hobby’s. Doe gewoon je huidige werk goed en richt je buiten dat werk op allerlei idealistische hobby’s.’ Met beide benen land ik op de grond. Ik ben in gesprek met een ervaren HR-professional en bespreek met haar een idealistisch (en waarschijnlijk ook wat naïef) plan. Het gaat over het helpen van jongeren die een grote afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Een belangrijk onderwerp, maar tegelijkertijd niet erg dicht bij mijn professionele expertise. Wellicht is haar advies best wijs op dat moment. Maar er klinkt – al dan niet bedoeld - ook iets anders in door: je hebt de wereld van het werk. Die wereld gaat over klimmen op de carrièreladder, een vak eigen maken en hopelijk een goede boterham verdienen. Daarnaast heb je de wereld van idealen en zingeving. Dat is belangrijk, maar het heeft wel een duidelijke plek. En die plek is na het échte werk.

Millennials als zingevingsgeneratie?

Dit gesprek vond ongeveer vijf jaar geleden plaats. En ik vraag mij af: hoe kijken millennials nu aan tegen zo’n soort advies? Een advies waarbij een sterke scheiding ligt tussen de wereld van werk en de wereld van zingeving en idealen. Er wordt vaak beweerd dat millennials meer bezig zijn met zingeving dan eerdere generaties. En dat die zingeving ook tastbaar moet zijn in het dagelijks werk. Maar is dat eigenlijk wel waar? Of is het de zoveelste millennial-mythe? En als het wel waar is, wat betekent het voor de manier waarop je als talentmanager millennials vindt en bindt? Op die vragen geef ik antwoord in dit blog.

Freaky-geitenwollen-sok

Hoort zingeving bij de generatie millennials? Het eerste antwoord op die vraag is een voorzichtige ‘ja’. Met een stevige nuance. Ja, een deel van de millennials is meer met zingeving bezig dan dezelfde leeftijdscategorie twintig jaar geleden. Maar, en daar is de nuance, dat geldt voor een bredere groep in de samenleving. Je bent allang geen freaky-geitenwollen-sok meer als zingeving of aanverwante termen als ‘social impact’ of ‘purpose’ hoog op je agenda staan. Wil je bewijs voor die stelling? Kijk dan naar populaire management- of zelfhulpboeken. Als geen ander medium laat de bestsellerlijst iets zien van wat we belangrijk vinden of verlangen. En het is opvallend dat een aantal bestsellers van de laatste jaren het thema zingeving centraal stellen. ‘Zoek niet naar geluk, maar ga op zoek naar een zinvol leven’, is bijvoorbeeld de boodschap van de Iraans-Amerikaanse schrijver (en millennial) Emily Esfahani Smith in haar boek ‘De Kracht van betekenis, hoe geef je zin aan je leven?’ Meer dan 2,5 miljoen mensen beluisterden de Ted-talk die haar boodschap samenvat .

Op basis van veel empirisch onderzoek onderscheidt Smith vier zuilen die betekenis kunnen geven aan je leven:

  1. Ergens bijhoren: wederzijdse zorg en aangename interacties
  2. Bijdragen aan de wereld: in het bijzonder een duurzaam en hoger doel
  3. Een verhaal van je leven maken: zingeving ontstaat door betekenis te geven aan losse elementen uit ons leven
  4. Boven het alledaagse uitstijgen: dit kan door het transcedentie maar ook door bijvoorbeeld bijzondere ervaringen in de natuur.

De tweede berg beklimmen

Nog recenter is de hype rond het boek ‘The Second Mountain’ van David Brooks (voor de niet lezers:  deze interessante podcast van Youbedo vertelt de kern van zijn verhaal): Brooks is een gelauwerd politiek commentator van de New York Times die verrast met een boek waarin hij zich afzet tegen het ‘zelfisme’ en het ‘evangelie van het heilige jij’. Het najagen van erkenning, geluk en plezier is volgens hem een doodlopende weg. De sleutel voor een vreugdevol leven ligt volgens Brooks in het ‘aangaan van echte, diepe verbindingen met andere mensen en langdurige commitments aan bijvoorbeeld een sportclub in je buurt.

Zingeving & millennials: de cijfers

Hoe zit het met wat serieuzer kwantitatief onderzoek naar millennials en zingeving? Uit een recent onderzoek onder 3300 Nederlandse millennials blijkt dat ze niet per se meer bezig zijn met zingeving. De respondenten zijn specifiek op dit thema bevraagd en wat blijkt? Zingeving is een duidelijk een ‘energiegever’ voor millennials. Maar ze vullen dit begrip wel pragmatisch in. Het geeft hen energie als ze weten aan welk groter geheel ze bijdragen door hun dagelijks werk. Uit dit onderzoek blijkt dus dat millennials zingeving dus vooral kleuren als ‘verschil kunnen maken door je werk’.

Een ander interessant signaal komt uit een onderzoek van Deloitte. In Nederland (en vergelijkbare landen) gelooft nog maar 50% van de millennials dat bedrijven een positieve impact hebben op de samenleving als geheel. Vijf jaar geleden geloofde nog 66% van de millennials dit. Volgens hen hebben bedrijven geen enkele andere ambitie dan het verdienen van geld. Dit blijkt uit een grote, jaarlijkse survey onder 16.000 millennials en GenZ. Dertig procent van de bevraagde millennials vindt dat bedrijven actief bij moeten dragen aan het verbeteren van de samenleving en het beschermen en onderhouden van het milieu.

Schone schijn superbellen

Hoe zit het met mijn eigen ervaring? Ik spreek in mijn dagelijks werk als trainer en coach veel millennials. Talentvolle young professionals met een goede opleiding, voorgesorteerd op een goede carrière door deelname aan een talentprogramma. Herken ik nou dat zij meer bezig zijn met zingeving dan mijn generatie die twintig jaar geleden afstudeerde? Mwah, een beetje misschien. Zingeving is wel belangrijk, maar soms toch ook niet. Millennial Sander Schimmelpennick schreef kort geleden met een scherp pennetje over de zingevings-schizofrenie van zijn eigen generatie:

“Een generatie van onvermijdelijke hypocrieten, zwalkend tussen moralisme en hedonisme, vingerwapperend op weg naar Bali, waar we lifecoachen danwel gelifecoached worden.”

Persoonlijk denk ik dat die vermeende hypocrisie niet per se is voorbehouden aan millennials. Zelfkennis volstaat daarvoor. En daarnaast: de uitdrukking ‘links lullen, rechts zakken vullen’ gaat ook al langer mee dan de generatie millennials. Bovendien schreef de grote apostel Paulus twintig eeuwen geleden in zijn befaamde brief aan de Romeinen ‘Niet wat ik wil dat doe ik, maar wat ik niet wil, dat doe ik’. Ik denk wel dat Schimmelpennick in het vervolg de spijker zuiver raakt:

“Maar nu komt het aardige van millennials: we weten het. We weten dat we nooit honderd procent zuiver zijn (…) We menen wat we zeggen, zijn oprecht bezorgd, maar we zijn cynisch genoeg om te weten dat het uiteindelijk allemaal weinig uitmaakt.”

Millennials als de grote doorprikkers van schone schijn superbellen. Als een generatie met een zeer scherp afgestelde bullshit-antenne. Dat herken ik wel.

En, geven de millennials meer zin?

Terug naar de vraag van dit blog. Is het waar dat zingeving belangrijker is voor millennials dan voor andere generaties? Ik kan daar geen overtuigend ‘ja’ op antwoorden. Het lijkt wel zo dat een bredere groep mensen uit allerlei generaties bezig is met zingeving. En dus spelen deze thema’s ook bij starters op de arbeidsmarkt. Ook is het zo dat millennials graag zin willen geven aan hun werk. Maar die zingeving gaat vooral over verschil kunnen maken, weten welke bijdrage je hebt aan het geheel. Ook dat vind ik niet typisch-millennial. Daniel Pink spreekt bijvoorbeeld al jaren over het belang van het grotere geheel voor iedere werknemer, ongeacht welke generatie.

Ik geloof wel dat millennials beter getraind zijn dan ouderen in het herkennen van fake-zingeving: bedrijven doen dan bijvoorbeeld aan greenwashing of purposewashing. Dat is spelen met een duurzaam of sociaal imago terwijl stiekem de economische agenda het belangrijkst is.

Vinden en binden

Hoe vertaal je de inzichten uit dit artikel als HR- of talentmanager naar de praktijk van je werk? Als je millennials en werknemers uit andere generaties wil vinden en binden? Vier adviezen:

1. Wees erop voorbereid dat een groter deel van je potentiele werknemers nu en in de nabije toekomst vragen gaat stellen over de ‘sociale impact’ van je bedrijf of organisatie. Bij een deel van je nieuwe of bestaande werknemers scoor je niet alleen meer door te verwijzen naar carrièremogelijkheden of leuke arbeidsvoorwaarden.

2. Laat het verhaal over je bedrijf oprecht zijn. En vertel het anders niet. Zeker millennials kijken dwars door mooie imago-praatjes heen. Je wint het nooit van hun bullshit-antenne.

3. Investeer niet in dure traineeprogramma’s en talentprogramma’s als leidinggevenden van talentvolle young professionals niet betrokken zijn en duidelijk kunnen maken welk verschil de talenten kunnen maken op hun werk. Investeer daar eerst in als talentmanager.

4. Niet iedere millennial is dus bezig met zingeving. Toch leeft het gevoel dat ‘leven meer is dan werk’ wel sterker bij starters dan een aantal jaar geleden. Vernieuwende talentprogramma’s voor millennials moeten dus ook onderdelen in zich hebben die de bestaande status-quo van prestatiedruk uitdagen. Een voorbeeld: vijftien jaar geleden was een Timemanagement training met als doel ‘productiever worden’ een schot in de roos. Nu moet er absoluut iets bij wat gaat over rust vinden, stil zijn en niet altijd ‘aan staan’.

Wil je meer weten over millennials? En de opzet van succesvolle talentprogramma’s? Download dan ons white paper.

White paper talentprogramma

  • Een gewoonte kan je niet uit het raam gooien, je moet ze stap voor stap van de trap leiden - Mark Twain
  • Geef zelf vorm aan je leven; doe dingen niet omdat het zo hoort.
  • Verbinding maken met je kern en van daaruit creëren is zowel voor jou als je omgeving het beste dat je te bieden hebt.
  • Als je doet wat je leuk vindt en waarin je gelooft, hoef je nooit meer te werken.
  • Spelende kinderen zijn nieuwsgierig, avontuurlijk en veerkrachtig en hebben het vermogen tot verrassende inzichten te komen. Dat vermogen is er nog steeds, in ieder van ons.
  • Verbinding maken met je kern en van daaruit creëren is zowel voor jou als je omgeving het beste dat je te bieden hebt.
  • Als je doet wat je leuk vindt en waarin je gelooft, hoef je nooit meer te werken.
  • De meest inspirerende leiders zijn niet bewust bezig om te inspireren.
    Ze doen gewoon dat waar hun hart ligt, waar ze in geloven
    - Lenette Schuijt